Modelkantoor van UWV nam het niet nauw met regels
Weer gedoe bij UWV: onrechtmatige uitkeringen en keuringen vanaf zonnig oord
De ellende bij uitkeringsinstantie UWV ettert maar door. Een UWV-kantoor in Heerlen leek het goed geregeld te hebben, maar ligt nu onder een vergrootglas vanwege mogelijk onrechtmatig verstrekte uitkeringen. En op een ander UWV-kantoor blijken artsen vanaf zonnige oorden uitkeringen te hebben toegekend, zonder iemand gezien te hebben. „Dit is onacceptabel.”
Wie denkt alle problemen bij het UWV inmiddels wel te kennen, heeft het mis. Weer blijkt de uitkeringsinstantie een misstap te hebben begaan. Nu trekt de beroepsvereniging van UWV-artsen, de Novag, aan de bel over onrechtmatig verstrekte uitkeringen en keuringen op afstand.
Met dat laatste krijgt Mariëtta Biemans (60) uit Venhorst te maken. Ze werkte in het voorjaar van 2020 in woonzorgcentrum De Watersteeg in Veghel toen corona uitbrak. Er waren dagen dat ze op het werk kwam en er ’s nachts vijf bewoners waren overleden. Ook Biemans raakt besmet en wordt erg ziek.
Ze vraagt in 2023 een WIA-uitkering aan en verwacht een gesprek in Den Bosch of Eindhoven, maar krijgt een uitnodiging uit... Heerlen.
„Ik dacht nog, dat is wel heel ver weg, hoe ga ik dat doen”, zegt ze. ‘Heerlen’ belt om uit te leggen dat ze dossiers overnemen van andere vestigingen en dat Biemans niet in de auto hoeft te stappen. Alles gaat gewoon telefonisch.
Paradepaardje Heerlen
Heerlen is tot voor kort het paradepaardje van UWV. Het kantoor neemt meer dan duizend dossiers over van kantoren uit het hele land die klem zaten. In 2023 en 2024 zit de versnelling er in Heerlen helemaal goed in. Er zijn artsen die door het overwerk zo veel verdienen dat ze zelfs dreigen de balkenendenorm te overschrijden, zo blijkt uit stukken in handen van deze site en EenVandaag.
Dat is in 2024 233.000 euro. Ze draaien twee tot drie keer zoveel productie als in normale omstandigheden.
Deels door spreekuren telefonisch te doen, of door slechts op basis van een dossier een beslissing te nemen. „Onwenselijk en zelfs onwettig’’, zegt Wim van Pelt, voorzitter van de beroepsvereniging van UWV-artsen, de Novag. „De Centrale Raad van Beroep is er duidelijk over; je moet bijna altijd iemand fysiek zien, op enkele uitzonderingen na.’’
Van Pelt vindt het belangrijk om te benadrukken dat de meeste verzekeringsartsen hun werk zorgvuldig doen en zich aan de richtlijnen houden, maar dat de regels door een aantal artsen worden opgerekt en overschreden. „Zo’n hoge productie is onlogisch. Dat heeft te maken met het kort door de bocht beoordelen.’’
Verzekeringsartsen van kantoor Heerlen springen onder andere bij voor kantoor Den Bosch. Het kantoor kampt al met achterstanden, maar door een hardnekkig conflict met het management ontstaat er een leegloop onder verzekeringsartsen.
Vraagtekens bij werkwijze
De kwantiteit is hoog, maar bij ‘de methode-Heerlen’ worden steeds meer vraagtekens gezet. Collega-verzekeringsartsen en medewerkers van de interne bezwaarafdeling zien dat er wel erg veel mensen volledig arbeidsongeschikt worden verklaard, om twijfelachtige redenen.
Ook juridisch zou er het een en ander mis zijn. Keuringen waarbij fysiek onderzoek nodig is, worden afgehandeld via een telefoontje, soms hoofdzakelijk door medisch verpleegkundigen die hier niet voor bevoegd zijn, blijkt uit gesprekken die deze site voerde met betrokkenen.
Intern onderzoek
De Novag krijgt meerdere signalen binnen van mogelijk onrechtmatig verstrekte uitkeringen. Deze signalen komen van verschillende kantoren. Ook andere medewerkers trekken intern bij het UWV aan de bel.
Uiteindelijk stelt UWV op aandringen van de Novag een intern onderzoek in. In een reactie zegt UWV hier nog niks over te kunnen zeggen omdat het onderzoek nog niet is afgerond. Volgens een ingewijde zijn er in elk geval ‘een fors aantal onvolkomenheden gevonden’.
Terug naar Kantoor Den Bosch. De ene na de andere noodgreep wordt toegepast om beoordelingen te blijven verrichten. Volgens een goed ingevoerde bron werkt er nog maar één geregistreerde verzekeringsarts op de WIA. En een handjevol artsen in opleiding. UWV zegt dit vanwege de privacy niet te kunnen bevestigen.
Beoordelingen vanuit het buitenland
Met externe verzekeringsartsen worden gaten in de roosters gedicht. Een van de ingehuurde artsen werkt vanuit het Caribisch gebied. Een tijdlang werden uitkeringen verstrekt vanaf Portugal. Cliënten worden daarbij nooit gezien.
Ook de Novag krijgt signalen van systematische beoordelingen uit het buitenland. „Een uitkering toekennen met een telefoontje vanuit een zonnig oord, dat vinden wij onacceptabel. Wij kaarten dat ook aan. Maar het is moeilijk. De achterstanden lopen op en dan wordt er veel geaccepteerd’’, stelt Wim van Pelt, zelf ook verzekeringsarts bij UWV.
Het loopt het UWV inmiddels volledig over de schoenen en dat geven ze zelf ook toe. De instroom van het aantal WIA-aanvragen neemt de laatste jaren toe, wat de achterstanden doet oplopen. Het is een gebed zonder eind. Het tekort aan verzekeringsartsen is nijpend en de gemiddelde leeftijd is hoog, dus velen van hen gaan met pensioen. Daar had het UWV meer op moeten anticiperen, klagen verzekeringsartsen zelf.
Code rood
Meer artsen opleiden lijkt de oplossing, maar ook bij het eigen UWV-opleidingsinstituut is het code rood. De opleiding is door de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS) onder verscherpt toezicht geplaatst. Artsen in opleiding spreken volgens Van Pelt van een onveilige leeromgeving op een aantal kantoren, onder andere vanwege hoge werkdruk en gebrek aan begeleiding. De opleiding is nu nog maar twee jaar officieel bevoegd om artsen op te leiden. Van Pelt spreekt van een ‘rampscenario als het UWV de erkenning verliest’.
Volgens de Novag zitten de gesprekken met de UWV-top over eventuele oplossingen muurvast. „Ze geven aan dat het ze niet lukt, maar wij worden niet gehoord’’, zegt Van Pelt. „Onbegrijpelijk. Het maakt mij inmiddels ook best kwaad.’’ De Novag pleit onder andere voor een onafhankelijke medische dienst, die los staat van het UWV.
Terug naar de mensen om wie het draait. De cliënten die geconfronteerd worden met lange wachttijden en telefonische keuringen. Onder wie Mariëtta Biemans. Na bezwaar van haar werkgever volgt een herziening, die gepaard gaat met een fysieke afspraak.
Het oordeel: volledig arbeidsongeschikt blijft staan. Al oordeelde deze arts dat er ook in de toekomst geen herstel mogelijk is. Opluchting en teleurstelling strijden om voorrang. „Het is dubbel. Ik zou liever willen dat ik beter werd en kon werken. Ik kan nu met jullie praten, maar dat kost zo veel energie dat ik straks de rekening betaal.’’
Bron: Algemeen Dagblad
